Masterclasses integriteit
Download de inhoudelijke impressie Masterclass Integriteit
Woensdag 12 februari 2020, 13:00 – 17:00
Aanleiding
Het openbaar bestuur ligt steeds meer onder een vergrootglas. Dit komt door mondige burgers en de opkomst van sociale media, maar ook door ontwikkelingen als #metoo en ondermijnende criminaliteit. Het Nederlands Gesprek Centrum en het blad Binnenlands Bestuur organiseren daarom in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken het congres Masterclasses integriteit. Na een inleidend gesprek waarin prominente experts u bijpraten over de actuele ontwikkelingen rondom integriteit, kunt u kiezen uit twee van een achttal aangeboden masterclasses. Hierin spreekt u in kleine groepjes met een expert over een deelaspect van integriteit. Alle deelnemers brengen hun vragen, ervaringen en expertise in, zodat maximaal van elkaar geleerd wordt.
Programma
12:00 ontvangst met koffie, thee en broodjes
13:00 opening door dagvoorzitter Marianne van den Anker en gesprek met Zeger van der Wal (hoogleraar Bestuurskunde Ien Dales leerstoel), Gerd Leers (waarnemend burgemeester van Brunssum en voormalig minister en burgemeester van Maastricht) en Michiel de Vries (hoogleraar Bestuurskunde).
14:00 pauze
14:15 keuze uit interactieve masterclasses over verschillende thema’s rondom integriteit. Een expert houdt een korte inleiding waarna een relatief vrije discussie volgt om de aanwezige kennis en ervaring aan tafel optimaal uit te wisselen.
1) Klokkenluiders
De omgang met klokkenluiders is essentieel voor een goed integriteitsbeleid, maar ook omgeven door veel vragen: hoe moet je een meldpunt integriteit opzetten, bijvoorbeeld binnen de organisatie of juist erbuiten? Wanneer kunnen klokkenluiders gerehabiliteerd worden binnen de eigen organisatie? Hoe om te gaan met de pers? De masterclass wordt verzorgd door Marijntje Zweegers van Huis voor Klokkenluiders.
2) Integriteit in kleine kernen
In kleine kernen kent men elkaar en dat geeft een speciaal karakter aan integriteitskwesties. Inleider Gerd Leers gaat dieper in op het belang van ‘de basis op orde’ en ‘een transparante cultuur’ voor adequaat integriteitsbeleid. Hoe lukt dat in tijden van politieke spanningen?
3) Integriteit in steden
Sander Schelberg is burgemeester van Hengelo en samen met Christiaan Kooman, onderzoeker bij Partners in Integriteit zal hij een spraakmakende casus inleiden.
4) De waarde van instrumenten
Voor de bevordering van integriteit zijn diverse instrumenten ontwikkeld, zoals de onlangs de Basisscan Integriteit. Ronald Bik van het Ministerie van Binnenlandse Zaken is betrokken bij de evaluatie van deze scan en zal deze masterclass inleiden samen met Sabine van Zuydam van het bureau Necker van Naem.
5) Wat mogen ambtenaren en bestuurder op sociale media?
Wat mogen ambtenaren, bestuurders en politici op sociale media zetten? Waar prominente politici hun online aanwezigheid als integraal onderdeel van hun politiek opvatten, geldt dat uiteraard in mindere mate voor uitvoerende ambtenaren. Maar ook zij blijven vertegenwoordigers van het openbaar bestuur. Wat mag wel en wat mag niet? Zeger van der Wal heeft recentelijk op dit aspect onderzoek gedaan en zal een inleiding verzorgen.
6) Integriteit op het kruispunt van bestuur en ambtenaren
Gemeentesecretarissen en griffiers werken op het kruispunt van bestuur en ambtenarij. Dit is een speciale plek van waaruit integriteit een eigen dynamiek heeft. De griffier van Hilversum Paul van Ruitenbeek zal ingaan op de integriteit en subsidiëring van gelieerde instellingen en daarbij een recente casus behandelen, waarin onderzoek is gedaan door een extern onderzoeksbureau.
7) Werken aan een cultuur van integriteit
Volgens Sander Schaepman moet integriteit in de haarvaten van een organisatie zitten. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Schaepman heeft decennialange ervaring met veiligheids- en integriteitskwesties in diverse leidinggevende functies en is ook bekend als hoofd opsporing bij het TV-programma Hunted. Hij wordt geroemd om zijn creativiteit: zo bestreed hij ooit wildplakkers met een extra sticker ‘afgelast’, waardoor de aangekondigde evenementen werden platgebeld door verontruste ticketkopers.
8) De structuur van integriteitskwesties
Burgemeester van Dronten Jean Paul Gebben heeft ervaring met (vermeende) integriteitskwesties in Losser, Renkum en Dronten. Hij ontwikkelde een kleurenmodel waarlangs integriteitskwesties gelegd kunnen worden.
9) Doordenken over integriteit
Integriteit is niet hetzelfde als eerlijkheid. Want om integer te zijn zal de waarheid soms (tijdelijk) verhuld moeten worden. In deze masterclass laat Hans Scherpenzeel je nadenken wat integriteit écht betekent, aan de hand van praktijkcases maar ook op basis van zijn filosofische achtergrond.15:15 pauze met sandwiches
15:45 interactieve masterclasses, deel 2. Bezoekers kunnen deelnemen aan een tweede masterclass.
16:45 plenaire afsluiting
17:00 borrel
Sprekers
Gerd Leers is waarnemend burgemeester van Brunssum. Daarvoor was hij Minister voor Immigratie en Asiel in het kabinet Rutte-1 en burgemeester van Maastricht.
Zeger van der Wal is bijzonder hoogleraar Bestuurskunde Ien Dales Leerstoel. Hij houdt zich bezig met de rollen, waarden en competenties van de publieke manager in een veranderende arbeidsomgeving. Ambtelijk vakmanschap en het belang van kernwaarden en integriteit hebben daarbij zijn bijzondere aandacht.
Michiel de Vries is hoogleraar Bestuurskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij doet onder meer onderzoek naar integriteitsonderzoeken en is kritisch over de kwaliteit daarvan.
Paul van Ruitenbeek is griffier bij Hilversum Mediastad. Van Ruitenbeek was in de periode 2011-2019 bestuurslid bij de Vereniging van Griffiers. Hij is voorzitter van de commissie integriteit van de Vereniging van Griffiers en hij is actief als trainer bij Berghauser Pont Academy.
Sander Schaepman heeft decennialange ervaring met veiligheids- en integriteitskwesties in diverse leidinggevende functies en is ook bekend als hoofd opsporing bij het TV-programma Hunted.
Jean Paul Gebben is burgemeester van Dronten. Daarvoor was hij waarnemend burgemeester van Losser en burgemeester van Renkum.
Christiaan Kooman werkte als onderzoeksjournalist bij televisie en krant. Van 2008 tot 2018 was hij werkzaam bij BING waarvoor hij tientallen integriteitsonderzoeken uitvoerde en hij werkt nu voor Partners in Integriteit. Hij schreef De verdwenen wethouder en de gevallen burgemeester, over prominente integriteitskwesties in de afgelopen jaren.
Marijntje Zweegers is plaatsvervangend directeur van Huis voor Klokkenluiders
Hans Scherpenzeel is griffier van Schiedam en voorzitter van de commissie Integriteit van de Vereniging van Griffiers.
Ronald Bik is beleidsmedewerker bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en is betrokken bij de Basisscan Integriteit.
Sabine van Zuydam is adviseur bij Necker van Naem en onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg. Ze is specialist op het gebied van geloofwaardigheid en gezag van politieke ambtsdragers. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 voerde zij in tientallen gemeenten risicoanalyses integriteit voor kandidaat-wethouders uit.